Chapter 2

Four Years Later

            “Nasaan si Mama?” tanong ni Lyzza sa nakababatang kapatid pagkababa niya ng hagdanan ng kanilang bahay.

            “Nauna na sa tindahan. May aasikasuhin daw kasi siyang mga listahan,” sagot nito sa kanya at tumayo mula sa pakaka-upo sa sofa nila.

            “Aalis na tayo, Ate?” tanong nito sa kanya.

            Tumango siya matapos makita sa suot-suot niyang mumurahing relo na malapit nang mag-alas-syete ng umaga. “Oo, Cai,” sagot niya sa trese-anyos na kapatid at inipon ang buhok para itali. Kapagkuwan ay napatingin siya sa hagdanan nang hindi niya makita si Summer.

            “Nasaan na ang bulilit na ‘yon?” tanong ni Caius na nakisilip na rin sa mga baitang ng hagdan.

            “Sunduin ko nga,” wika niya sabay panhik sa hagdan. Iniwan niya kasi ito kanina para magsapatos dahil big girl na daw ito kaya hinayaan niya na lang.

            Binuksan niya ang kwarto kung saan iniwan niya ito kanina. Naka-upo pa rin ito sa lapag habang nakasuot na ang sapatos sa mga paa nito.

            “Summer, bakit hindi ka pa tumatayo diyan? Mahuhuli ka na sa school,” wika niya at tuluyan na itong nilapitan.

            Tiningala siya ni Summer—ang tatlong taong gulang niyang anak. Bumaba ang tingin niya sa mga maliliit nitong kamay na may hawak-hawak na larawan.

            Gulat na nahablot niya ang na larawan na iyon mula sa kamay nito. Dala ng gulat, nanubig ang mga matang napatungo ito.

            Napaluhod siya sa sahig nang ma-realize niya ang kanyang ginawa. Sinapo niya ang maliit na pisngi ng kanyang anak at pinatingin ito ng diretso sa kanya.

            “Are you mad at me, M-Mommy?” nangatal ang boses nito nang tanungin siya. Tuluyan na niyang narinig ang hikbi nito nang kandungin niya ang bata.

            “Hindi,” umiling siya, “hindi galit si Mommy. Nagulat lang ako.”

            “I-I’m sorry,” hikbi nito, umi-ingles na naman. Hindi niya alam kung saan ito natutong magsalita ng english gayong bilang lamang sa mga daliri niya ang mga pagkakataon na nagsasalita sila ng wikang iyon ng kanyang mga kasama sa bahay.

            Ngunit na-isip niya na, baka nasa genes ng anak niya na fluent magsalita ng wikang iyon. Englishero din kasi ang ama nito, sa pagkakatanda niya.

            “I’m not mad. Nagulat lang ako,” alo niya dito at hinaplos-haplos ang likod nito.

            Tuluyan na siya nitong niyakap pabalik at ibinaon ang mukha sa kanyang leeg.

            “Mommy, is he my daddy? We have the same eyes,” maya-maya ay wika nito habang nanatili pa rin nakabaon ang mukha sa leeg niya.

            Napalunok siya at napakagat-labi. Tatlong taong gulang pa lamang ito ngunit matalas ng mag-isip. Alam naman niya na darating ang araw na magtatanong ito tungkol sa ama. But she didn’t expect that it will be this soon. Ano nga bang alam niya tungkol sa ama nito? Wala maliban sa pangalan nito, makalaglag garter ng panty na itsura at mga galaw at haplos nito ng gabing iyon.

            “He is so handsome po,” sabi pa nito na nakatingala na pala sa kanya. “Where is he po?”

            Hinaplos niya ang buhok nito at sinapo niya ang malambot nitong mga pisngi. “Hindi ko rin alam, Baby.” There is no point na magsinungalin siya. Matalino ang anak niya, alam niyang maiintindihan siya nito kahit tatlong taon gulang pa lamang ito.

            “Bakit po? ‘Di ba dapat together ang mommy at daddy katulad ng mga classmate ko?”

            “Complicated kasi, Baby. At saka malayo siya eh.”

            Hindi na sumagot ang kanyang anak bagkus ay tinitigan na lamang siya habang nakalapat ang mga labi. Her daughter’s eyes were very much alike with the man who bought her at the auction four years ago. It was deep brown eyes. Malalim kung tumingin at parang palaging tagusan kung tumitig.

            Hinaplos ng malilit na mga kamay ni Summer ang kanyang magkabilang pisngi at hinalikan siya sa tungki ng ilong. Isa lang ang ibig sabihin niyon, tapos na itong magtanong sa araw na iyon.

            Maya-maya pa ay inaya na niya ito para lumabas. Ibinulsa niya ang larawan na tinitingan nito kanina na nahulog niya yata mula sa wallet niya. Kinuha niya ang pink fur backpack na nasa ibabaw ng kama nila. Favorite ng anak niya ang kulay na iyon. Halatang-halata naman dahil kulay pink ang damit nito maging ang sapatos.

            Tatlong taong gulang pa lamang si Summer ngunit ipinasok na niya sa pre-school bilang sit-in lamang. Hindi ito opisyal na enroll sa paaralang iyon. Madalas kasi itong maboring at wala naman kasama sa bahay kaya mas minabuti niya na lamang na ipasok ang anak sa eskwela.

            Isa pa, gustong-gusto naman nito. Kwento nga sa kanya ng kaibigan niyang teacher nito ay sadyang bibo raw ang kanyang anak sa klase.

            Binigyan siya ni Summer ng matunog na halik sa pisngi nang makarating sila sa harap ng classroom ng bata. 

            “Pakabait ka, ha!” sabi ng kanyang kapatid at hinalikan sa ulo ang pamangkin.

            “Yes po, Tito Cai. But don’t mess my hair,” maarteng anito at ngumuso pa.

            “Naku! Umiiral na naman ang kaartehan mo, Bulilit.”

            Mas ngumuso ang kanyang anak at yumakap sa hita ng kapatid niya. “I’m not maarte po, Tito. Love mo po ko ‘di ba?”

            “Ay, oo naman,” mabilis na sagot ng kapatid at binuhat pa ang kanyang anak. “Bigyan kita ng pasalubong kapag marami ka na naman na star.”

            Nagningning ang mga mata ng kanyang anak at ngumiti ng malaki. May ibinulong pa ito sa tainga ng kapatid niya na halos kapantay na niya at tumango-tango.

            “Nandito na pala ang baby,” wika ng bagong dating.

            Nginitian niya si Jessica na kaibigan niya at teacher ni Summer.

            “Good morning, Teacher,” bati ni Summer at nagpababa mula sa pagkakarga ni Caius.

            “Good morning. Pasok ka na?” aya nito sa anak niya.

            Binigyan niya ng halik sa sintido ang baby niya bago ito pumasok sa loob ng classroom.

            “Ampunin ko na nga ‘yang anak mo,” ani ni Jessica. “Ang cute na bata. Bibong-bibo.”

            Sumimangot siya at pinandilatan ito. “Gumawa ka nga ng sarili mo. Akin ‘yan.”

            Natawa ito sa sinabi niya. Kahit naman kasi hindi inaasahan ang pagdating ni Summer sa buhay niya, mahal na mahal niya pa rin ito. She fell in love with her daughter the very first time she knows that Summer was in her womb.

            “Ikaw na ang bahala sa baby ko, ha! Pakitawagan ako kung may problema.”

            “Oo naman. Ako pa ba?  Parang anak ko na rin ‘yan, eh. Sige na, baka mahuli na kayo ni Caius sa eskwela.”

            Niyakap niya ang kaibigan at kinawayan ang kanyang anak bago siya umalis. Nasa Grade nine pa lamang ang kanyang kapatid habang siya naman ay fourth year college na sa kursong tourism. Nagpatuloy siya sa pag-aaral. Dahil hindi naman nagiging hadlang ang anak niya para makapag-aral siya ulit, itinuloy na niya iyon.

            Gusto niya talagang makapagtapos dahil alam niyang importante ang diploma sa kalakaran ng mundo ngayon. Mas mapapanatag siya na maganda ang kinabukasan ni Summer kung tapos siya at may stable na trabaho.

            Si Jessica, kaklase niya ito at kaibigan no’ng high school. Nagkahiwalay sila nang tumuntong ng college dahil education ang kinuha nito habang siya naman ay tourism. Muli silang nagkita ng babae nang buntis siya sa anak niya. Katulad din ito ng isa pa niyang kaibigan na si Qyla, hindi siya nito hinusgahan. Ni hindi nagtanong at nagkusa na lang siyang magkwento.

            Qyla and Jessica were her best friends since then. Ninang ito ni Summer at hindi siya pinabayaan.

            “Mag-ingat ka, ha!” paalala niya sa kapatid nang makaring sila sa university. Kahit naman kasi sa iisang paaralan lang sila pumapasok, hindi siya nagkukulang sa pagpapa-alala dito.

            Tumango si Caius at niyakap siya bago ito naglakad papunta sa high school department ng unibersidad.

            Pinagmasdan niya ang kanyang kapatid habang naglalakad ito papalayo sa kanya. Ang bilis ng panahon. Parang kahapon lang ay siyam na taong gulang ito at umiiyak dahil kailangan operahan ang ina nila at wala silang pera.

            Apat na taon na rin ang nakakalipas simula ng gabing ibinigay niya ang sarili sa estrangherong nakabili sa kanya sa auction. It was wonderful night kahit pa sabihing binayaran siya para sa gabing iyon. Wala siyang pinagsisihan na nagawa niyang ibenta ang sarili dahil nadugtungan niyon ang buhay ng mama niya. At mas lalong hindi niya pinagsisihan na dumating sa buhay niya si Summer. Her baby girl is the greatest unplanned gift in her life.

            She was nineteen nang pinagbuntis niya ang anak. Ang bata niya pa at akala niya ay hindi niya kaya. But her family and friends were there for her. Kinailangan niyang tumigil sa pag-aaral dahil natakot siya na malaglag ang bata nang minsang dinugo siya nang pumasok siya sa eskwela. Nang maipanganak naman niya si Summer, ay mas pinili niyang hindi muna bumalik sa pag-aaral para matutukan niya ang anak at makatulong na rin sa ina niya na nagtayo ng sari-sari store sa kanilang bayan.

            “Ate Lyz, bakit ngayon ka lang?” tanong sa kanya ni Quincy, ang class president ng block nila. Ate ang tawag nito sa kanya dahil matanda siya rito ng dalawang taon. Quincy Mae is twenty-two while she is twenty-three.

            “Hinatid ko pa kasi si Summer?” sagot niya at sinabayan ito papasok sa classroom para sa una nilang klase.

            “Oo nga pala. Nami-miss ko na ang ka-cute-an no’n,” wika nito habang may kinakalkal sa bag na nakasukbit sa balikat nito. Nang nahanap na nito ang kinakalkal sa bag ay inilahad nito iyon sa kanya.

            “Hindi ko iyan naibigay sa ‘yo kahapon kasi maaga kang umuwi. Para ‘yan sa internship natin. Next week na ang interview natin sa Vesarius Airlines. Pili lang daw ang pwede magtraining diyan kaya dapat galingan natin.”

            Pinagmasdan niya ang papel na ibinigay sa kanya ni Quincy kung saan nakalagay ang pangalan ng airlines na binanggit nito. Iyon ang airlines na palagi niyang naririnig sa mga kaklase niya. Halos lahat sila ay gustong makapasok roon dahil bukod sa maganda at nangungunang airlines sa bansa, malaking bagay na mailalagay sa credentials nila kapag doon nag on-the-job training. Narinig pa niya ay instant may trabaho raw doon kapag nagustuhan ng management ang performance ng estudyante.

            Well, isa siya sa mga nanalangin na sana ay matanggap siya na maging intern doon. She promised herself na kapag doon siya nalagay, gagawin niya ang lahat para maging maganda ang record niya sa Vesarius airline. Para sa pamilya niya…lalong lalo na para sa baby niya.